Blog van Carolien: Hokjesdenken

Hokjesdenken

Dit voorbeeld illustreert hoe mensen snel en gemakkelijk in hokjes denken. Als mens doen we dit de gehele dag door. Als ik aan jou vertel dat ik boeken mooi vind, dan heb je direct een beeld van wat een boek is. In eerste instantie denk je dan waarschijnlijk niet aan de details van het boek zoals het kaft, de bladzijden enz. Jouw ‘hokje’ is een boek.

Klanten delen we – al dan niet bewust – ook snel in hokjes in. Stel: je ziet een jong meisje van een jaar of 14 een gemeentehuis binnenlopen. Misschien is jouw eerste gedachte dat ze voor een identiteitskaart komt. In werkelijkheid komt onze dochter mijn adapter halen die ik vergeten was na een presentatie.

Geen-ruimte-voor-koffie-hokje

Ook binnen organisaties denken we vaak in hokjes. De collega’s van de backoffice werken in een anderhokje dan die van de catering. En binnen afdelingen kennen we procedures en werkinstructies als hokjes in ons dagelijkse werk. Een tijdje geleden was ik op bezoek bij een gemeente in het oosten van het land. De leidinggevende van het KCC gaf aan dat ze bezoekers graag een kop koffie of thee aan wil bieden. Als teken van gastvrijheid. Intern viel haar voorstel niet in goede aarde omdat het architectonisch niet verantwoord was. Een dergelijke ‘corner’ zou de ruimte niet ten goede komen. Een voorbeeld van hoe sterk een hokje van een architect – een beroep waarbij je de nodige creativiteit zou verwachten – kan zijn.

Ook binnen hokjes is er ruimte

Hokjesdenken is een verschijnsel waar we als mens dus voortdurend mee te maken hebben. Vanuit onszelf of vanuit de ander. Het wordt spannend op het moment dat een ander vanuit een ander hokje denkt. Dit kan – bijvoorbeeld in klantcontact –  tot weerstand leiden.

De kunst is om onszelf open te blijven stellen voor anderen en daarmee ook andere overtuigingen en meningen. Onszelf hier vrijheid in te gunnen. En dan bedoel ik niet dat we altijd buiten de ‘box’ moeten (leren) denken. Ook binnen hokjes is er ruimte.

Hokjes combineren

Rijkdom in ons denken en in contacten ontstaat als we vrijer durven te gaan denken. Binnen procedures en regels de ruimte opzoeken om de ander zo goed mogelijk te helpen. Of bestaande hokjes met elkaar combineren. Een mooi voorbeeld hiervan is de Samsonite koffer op wielen uit de jaren 70. Tot die tijd liep iedereen te sjouwen met de koffers. Samsonite kwam op het idee om twee bestaande hokjes “de koffer” en “het wiel” met elkaar te combineren. Met als gevolg dat de burgers van Venetië tegenwoordig klagen over het lawaai van de rolkoffers in de straten.

Hoe vrij denk jij?

Wijsheid ontstaat door de inhoud van onze hokjes voor onszelf ter discussie te blijven stellen. En wie weet gaat de dame waarmee ik deze blog begon kansen creëren voor 50-plussers in het KCC. En misschien ook voor een twintiger die het werk in de zorg fysiek niet meer aankan. Gelukkig gebeurt dit in de praktijk al heel veel vanuit erkend talent: ik heb in de afgelopen weken meer dan 30 voorbeelden hiervan gezien! Ik kan jullie verzekeren dat een van mijn “hokjes” hier erg blij van wordt.

Denk jij vrij binnen jouw hokjes en/of houd je ervan om hokjes te combineren?

Carolien.

PS: de uitzending van Tegenlicht over Ricardo Semler heeft mij tot dit onderwerp gebracht.